Postautor: Edith » pt mar 23, 2007 9:18 pm
" Okres pracy w Norwegii wliczany będzie do stażu pracy uprawniającego do uzyskania emerytury w Polsce.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej zaowocowało rewolucją w zakresie ubezpieczeń społecznych. Ustawodawca unijny postanowił bowiem zbudować europejski system ubezpieczeń społecznych, przy czym dokonał tego pozostawiając dość duży zakres swobody systemom prawnym poszczególnych krajów. Zasady podlegania ubezpieczeniom i opłacania składek uregulowane są natomiast w przepisach poszczególnych krajów.
Mimo, że przedstawione poniżej rozwiązania należą do regulacji unijnych ich stosowanie nie jest ograniczone wyłącznie do członków UE. Systemem tym są bowiem objęte kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Obszar ten obejmuje kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Tu są wszystkie kraje starej (15) i nowej (10) Unii Europejskiej, a dodatkowo Norwegia, Liechtenstein i Islandia.
Każde z powyższych państw ma swój własny system zabezpieczenia społecznego. Dla osób, które w swojej karierze zawodowej podlegają różnym systemom ubezpieczeń w różnych państwach UE, ta wielość systemów powodowałaby negatywne konsekwencje. Trudno byłoby bowiem ustalić oraz wypłacić np. świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Konieczne więc stało się takie skoordynowanie systemów zabezpieczenia społecznego, które pozwoliłoby wyeliminować powstawanie kolizji przepisów w tym zakresie.
W zakresie emerytur zastosowanie znajdzie art. 45 rozporządzenia 1408/71. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu jeżeli ustawodawstwo Państwa Członkowskiego uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń od spełnienia okresów ubezpieczenia lub zamieszkania, właściwa instytucja tego Państwa Członkowskiego uwzględnia, w razie potrzeby, okresy ubezpieczenia lub zamieszkania spełnione zgodnie z ustawodawstwem innego Państwa Członkowskiego, w ramach systemu powszechnego lub specjalnego, obejmującego pracowników najemnych lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek. W tym celu uwzględnia się te okresy jak okresy spełnione zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez tę instytucję. Posiadanie obywatelstwa innego państwa członkowskiego, czy też zamieszkiwanie w innym państwie członkowskim nie może bowiem stanowić przeszkody dla nabycia prawa do emerytury i renty w żadnym państwie członkowskim. Wynika to między innymi z zasady równego traktowania, zgodnie z którą osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę z państwa członkowskiego X, będącą obywatelem państwa członkowskiego Y, należy traktować tak samo jak obywateli państwa X, niezależnie od tego, w którym państwie członkowskim osoba ta mieszka.
Jeżeli zgodnie z ustawodawstwem danego państwa członkowskiego pewien okres ubezpieczenia lub okres zamieszkania może zostać uwzględniony przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty wyłącznie pod warunkiem posiadania przez osobę ubiegającą się o świadczenie obywatelstwa tego państwa, warunek ten nie ma zastosowania do osób posiadających obywatelstwo każdego innego państwa członkowskiego.
W odniesieniu do osób, które posiadają okresy ubezpieczenia lub zamieszkania w dwóch lub więcej państwach członkowskich, instytucja każdego z państw, w których zostały przebyte te okresy, ustala uprawnienia do emerytury lub renty, jeżeli okres ubezpieczenia lub zamieszkania w danym państwie wynosi co najmniej 1 rok, chyba że z wewnętrznych przepisów prawnych tego państwa członkowskiego wynikają uprawnienia do emerytury lub renty dla osób posiadających okresy krótsze niż 1 rok.
Jeżeli ustawodawstwo Państwa Członkowskiego uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń, na podstawie systemu niebędącego systemem specjalnym w rozumieniu ust. 2 lub 3, od spełnienia okresów ubezpieczenia lub zamieszkania, właściwa instytucja tego Państwa Członkowskiego uwzględnia, w razie potrzeby, okresy ubezpieczenia lub zamieszkania spełnione zgodnie z ustawodawstwem innego Państwa Członkowskiego, w ramach systemu powszechnego lub specjalnego, obejmującego pracowników najemnych lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek. W tym celu uwzględnia się te okresy jak okresy spełnione zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez tę instytucję.
Powyższe powoduje, że osoba, może nabyć prawo do emerytury zarówno w Polsce, jak i Norwegii.
W takim wypadku w obu krajach należy zsumować okresy ubezpieczenia w obu krajach, natomiast świadczenia będą wypłacane przez instytucje ubezpieczeniowe Norwegii i Polski w odniesieniu do okresów podlegania ubezpieczeniom w tych krajach.
Jeśli dana osoba posiada okresy ubezpieczenia i zamieszkania z więcej niż jednego państwa członkowskiego, wówczas prawo do emerytury otrzyma z każdego kraju, w którym była ubezpieczona, przez co najmniej rok. Emerytury te będą odpowiadać okresom ubezpieczenia przebytym w każdym z państw UE……”
EMERYTURY - przystepne przyklady:
Podstawę wymiaru emerytury lub renty dla osób posiadających okresy ubezpieczenia za granicą przebyte w państwach Unii Europejskiej (UE), państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) nienależących do Unii Europejskiej, jak również w państwach, z którymi Polskę łączy umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym (Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Macedonia, Serbia i Czarnogóra), ustala się w pierwszej kolejności na zasadach ogólnych dotyczących osób, które nie mają okresów zagranicznych.
Jeżeli w okresie 20-lecia, z którego należy wskazać 10 kolejnych lat do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, ubezpieczenie w Polsce jest przerwane okresami pełnych lat kalendarzowych ubezpieczenia za granicą w państwach UE/EOG lub państwach, z którymi została zawarta umowa międzynarodowa, do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia należy przyjąć 10 kolejnych lat kalendarzowych - z pominięciem pełnych lat ubezpieczenia za granicą.
Przykład
W dniu 15.12.2004 r. z wnioskiem o przyznanie emerytury zwrócił się zainteresowany, który udowodnił okresy ubezpieczenia:
• w Szwecji w latach 1970-1983 (14 lat) - państwo członkowskie UE,
• w Polsce w latach 1984-1985 (2 lata),
• w Hiszpanii w latach 1986-1987 (2 lata) - państwo członkowskie UE,
• w Polsce w latach 1988-1991 (4 lata),
• w Szwecji w latach 1992-1994 (3 lata) - państwo członkowskie UE,
• w Polsce w latach 1995-1998 (4 lata),
• w Islandii w latach 2002-2003 (2 lata) - państwo nienależące do UE, należące do EOG.
W przykładzie ostatnie 20-lecie obejmuje lata od 1984 do 2003. W okresie tym, ze względu na usytuowanie okresów ubezpieczenia w Szwecji, Hiszpanii i w Islandii, nie występuje 10 kolejnych bezpośrednio następujących po sobie lat kalendarzowych, z których można ustalić podstawę wymiaru świadczenia, a zatem podstawę wymiaru emerytury należy ustalić z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych z pominięciem pełnych lat ubezpieczenia w Szwecji, Hiszpanii i Islandii, tj. z okresu obejmującego lata: 1984-1985 (2 lata), 1988-1991 (4 lata) i 1995-1998 (4 lata).
W takim przypadku średnią arytmetyczną wskaźników procentowych określających stosunek podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z poszczególnych lat do rocznych kwot przeciętnego wynagrodzenia oblicza się z 10 lat.
Jeżeli posiadanie przez zainteresowanego okresów ubezpieczenia za granicą w wymienionych państwach uniemożliwia ustalenie podstawy wymiaru na zasadach ogólnych, do ustalenia podstawy wymiaru emerytury należy przyjąć faktyczną liczbę lat z ostatniego 20-lecia, pozostałych po odliczeniu pełnych lat ubezpieczenia za granicą.
Przykład
W dniu 5.12.2004 r. z wnioskiem o przyznanie emerytury zwróciła się zainteresowana, która udowodniła okresy ubezpieczenia:
• w Polsce w latach 1972-1986 (15 lat),
• w Czechach w latach 1987-1999 (13 lat) - państwo członkowskie UE,
• w Norwegii w latach 2002-2003 (2 lata) - państwo nienależące do UE, należące do EOG.
W przykładzie ostatnie 20-lecie obejmuje lata od 1984 do 2003. W okresie tym, ze względu na usytuowanie okresów ubezpieczenia w Czechach i w Norwegii, nie występuje 10-lecie, z którego można ustalić podstawę wymiaru świadczenia, a zatem podstawę wymiaru emerytury należy ustalić z okresu pozostałego po odliczeniu pełnych lat ubezpieczenia za granicą, tj. z okresu obejmującego lata: 1984-1986 (3 lata) i 2000-2001 (okresy przerwy w ubezpieczeniu, które podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury).
W takim przypadku średnią arytmetyczną wskaźników procentowych określających stosunek podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z poszczególnych lat do rocznych kwot przeciętnego wynagrodzenia oblicza się z 5 lat, a nie z 10 lat.
Szczególne zasady dotyczą ustalania podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli dla ubezpieczonego posiadającego okresy ubezpieczenia przebyte za granicą w wyżej wymienionych państwach, u którego niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, nie można ustalić podstawy wymiaru renty na zasadach ogólnych z powodu pełnienia zastępczej służby wojskowej, odbywania czynnej służby wojskowej albo korzystania z urlopu wychowawczego, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z okresu faktycznego podlegania ubezpieczeniu w Polsce.
Przykład
W dniu 20.01.2005 r. z wnioskiem o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy zwróciła się zainteresowana, która udowodniła okresy ubezpieczenia:
• w Polsce w latach 1985-1994 (10 lat), z tego w latach 1989-1991 korzystała z urlopu wychowawczego,
• w Belgii w latach 1995-1999 (5 lat) - państwo członkowskie UE,
• w Portugalii w latach 2002-2004 (3 lata) - państwo członkowskie UE.
W przykładzie ostatnie 20-lecie obejmuje lata od 1985 do 2004. Usytuowanie okresów ubezpieczenia w Belgii i Portugalii oraz okresu urlopu wychowawczego uniemożliwia znalezienie okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych, w których występowały przychody, które można uwzględnić przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia.
Podstawę wymiaru renty należy zatem ustalić z okresu faktycznego podlegania ubezpieczeniu w Polsce, tj. z okresu obejmującego lata: 1985-1988 (4 lata) i 1992-1994 (3 lata).
W takim przypadku średnią arytmetyczną wskaźników procentowych określających stosunek podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z poszczególnych lat do rocznych kwot przeciętnego wynagrodzenia oblicza się z 7 lat, a nie z 10 lat.
W sytuacji gdy w okresie ostatnich 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, zainteresowany nie był ubezpieczony w Polsce, podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą.
Przykład
W dniu 1.02.2005 r. z wnioskiem o przyznanie emerytury zwrócił się zainteresowany, który udowodnił okresy ubezpieczenia:
• w Polsce w latach 1965-1975 (11 lat),
• w Szwecji w latach 1978-1995 (18 lat) - państwo członkowskie UE.
W przykładzie ostatnie 20-lecie obejmuje lata od 1985 do 2004. W okresie tym zainteresowany nie posiada okresów ubezpieczenia w Polsce, a zatem podstawę wymiaru należy ustalić z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym przystąpił on po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą, tj. z lat 1968-1977.
W takim przypadku średnią arytmetyczną wskaźników procentowych określających stosunek podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z poszczególnych lat do rocznych kwot przeciętnego wynagrodzenia oblicza się z 10 lat."